Hiện nay thời tiết đang giao mùa, độ ẩm không khí cao là môi trường thuận lợi cho một số bệnh truyền nhiễm bùng phát và lây lan nhanh chóng, trong đó có bệnh thủy đậu.
Nhiều cha mẹ rất lo lắng khi trẻ đã từng mắc thủy đậu rồi liệu có mắc lại không?
Thủy đậu là một bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus Varicella Zoster. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa t.uổi, với triệu chứng điển hình là nổi mụn nước toàn thân kèm sốt, mệt mỏi, nhức đầu và mất cảm giác ngon miệng.
Thủy đậu là một bệnh truyền nhiễm cấp tính gây ra bởi virus Varicella zoster (VZV). Bệnh lây truyền trực tiếp từ người sang người qua dịch tiết đường hô hấp (các giọt b.ắn do hắt hơi, ho có chứa virus) hoặc dịch trong các mụn nước trên da (nốt thủy đậu). Bệnh lây lan với tốc độ chóng mặt và nặng hơn đối với trẻ dưới 5 t.uổi.
Triệu chứng và dấu hiệu của bệnh thủy đậu
Triệu chứng thường xuất hiện từ 14 – 16 ngày sau lần tiếp xúc đầu tiên với người bệnh.
Biểu hiện của bệnh thủy đậu
Sốt nhẹ từ 1 – 2 ngày.
Cảm giác mệt mỏi, chán ăn, đau mỏi người và toàn thân phát ban.
Ban thủy đậu thường dưới dạng chấm đỏ lúc đầu, sau đó phát triển thành các mụn nước.
Đầu tiên ban mọc ở đầu, mặt, cổ, thân người và các chi.
Ban thủy đậu thường rất ngứa.
Thời gian những nốt tròn nhỏ (nốt thủy đậu hoặc nốt rạ) sẽ xuất hiện trong khoảng 12 – 24 giờ. Các nốt thủy đậu nhanh chóng lan nhanh khắp cơ thể và tứ chi, sau đó tiến triển thành bóng nước có kích thước từ 3 – 10mm có chứa dịch trong. Dịch này sau 24 giờ sẽ hóa đục và bóng nước này có thể mọc ở niêm mạc miệng.
N.hiễm t.rùng, bội nhiễm thứ phát tại các nốt mụn nước là hiện tượng thường gặp ở trẻ nhỏ do mụn nước bị vỡ, trầy xước, bong tróc dẫn đến n.hiễm t.rùng, tạo mủ, l.ở l.oét. Những nốt mụn này về sau có thể sẽ để lại sẹo sâu khó trị khỏi. Thủy đậu cũng có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như n.hiễm t.rùng thứ phát, viêm phổi, viêm não…
Thủy đậu là một bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus Varicella Zoster.
Mắc bệnh thủy đậu rồi có bị lây nhiễm lại không?
Trên thực tế bệnh thủy đậu năm nào cũng có những ổ dịch nhỏ ở t.rẻ e.m trong độ t.uổi mẫu giáo, nhà trẻ. Chính vì vậy, nhiều cha mẹ lo lắng liệu trẻ có bị lây nhiễm lại nhiều lần không, có nên tiêm phòng nhắc lại không? Theo ghi nhận hầu hết mọi người có miễn dịch với bệnh thủy đậu sau khi mắc bệnh. Tuy nhiên, dù không phổ biến, vẫn có người mắc thủy đậu lần thứ hai, đặc biệt là ở những người suy giảm miễn dịch.
Do đó, nếu trẻ đã bị bệnh thủy đậu hoặc đã được tiêm phòng thì không cần phải làm gì cả. Người nhạy cảm (người chưa từng mắc bệnh thủy đậu) được khuyến cáo nên chủng ngừa thủy đậu càng sớm càng tốt sau khi tiếp xúc với virus. Có bằng chứng cho thấy vaccine có thể ngăn ngừa bệnh hoặc làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh nếu tiêm phòng trong vòng 3 – 5 ngày sau khi phơi nhiễm. Ngay cả khi chưa nhiễm virus do phơi nhiễm, tiêm vaccine sẽ giúp ngăn ngừa việc nhiễm bệnh trong tương lai.
Cần làm gì khi nghi ngờ trẻ mắc bệnh thủy đậu?
Trong giai đoạn ủ bệnh thủy đậu không có triệu chứng rõ ràng, vì vậy nếu nghi ngờ trẻ mắc bệnh thủy đậu thì cha mẹ nên cho nghỉ học và đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và xác định.
Hầu hết các ca bệnh thủy đậu ở trẻ khỏe mạnh được điều trị bằng nghỉ ngơi tại giường, bù nước và kiểm soát sốt. Thông thường bác sĩ sẽ cho trẻ dùng thuốc hạ sốt (nếu trẻ sốt cao), kháng sinh (để chống bội nhiễm) và thuốc bôi ngoài da. Việc dùng thuốc gì phụ thuộc vào cơ địa của từng trẻ và phải theo hướng dẫn của bác sĩ.
Trẻ mắc thủy đậu cần phải được cách ly với những người khác. Tất cả đồ dùng cá nhân của trẻ như bát đũa, khăn mặt, bàn chải đ.ánh răng,… phải dùng riêng.
Cha mẹ cần rửa tay và cắt ngắn móng tay cho trẻ. Trẻ nhỏ phải cho mang bao tay để tránh cào gãi vào các nốt thủy đậu.
Cần giữ vệ sinh cho trẻ bằng cách dùng nước ấm và khăn mềm thấm nước lau người cho trẻ, lau rửa nhẹ nhàng, tránh làm trợt các nốt thủy đậu. Sau đó dùng khăn xô thấm khô người và mặc quần áo cho trẻ.
Đối với khẩu phần ăn hàng ngày cần cho trẻ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, ăn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp… uống nhiều nước như nước lọc, nước canh và ăn thêm hoa quả bổ sung vitamin như cam, chuối…
Trong quá trình điều trị và chăm trẻ vẫn cần chú ý theo dõi kỹ tình trạng của trẻ. Nếu thấy trẻ có dấu hiệu sốt cao không hạ nhiệt hoặc đã hạ sốt nhưng đột nhiên sốt cao trở lại; các mụn thủy đậu bị vỡ gây trầy xước da, cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để điều trị kịp thời.
Trẻ vừa khỏi bệnh tay chân miệng vẫn có nguy cơ mắc lại nếu tiếp xúc với nguồn lây
Nhiều cha mẹ chủ quan cho rằng trẻ vừa khỏi bệnh tay chân miệng thì không có nguy cơ mắc lại căn bệnh này.
Tuy nhiên, trẻ vừa khỏi bệnh tay chân miệng nhưng nếu tiếp xúc với nguồn lây vẫn có thể tái nhiễm.
Bác sĩ Trần Ngọc Lưu, khoa Nhiễm – Bệnh viện Nhi Đồng 2 – TP. Hồ Chí Minh lưu ý, mặc dù trẻ đã khỏi bệnh tay chân miệng, nhưng nếu tiếp xúc với nguồn lây thì vẫn có nguy cơ bị mắc bệnh, bởi miễn dịch ở trẻ đối với bệnh này không bền vững.
Theo đó, tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người do một nhóm siêu vi đường ruột, có thể tạo thành dịch. Bệnh chủ yếu theo đường tiêu hóa từ nước bọt, phỏng nước và phân của trẻ nhiễm bệnh.
Tay chân miệng có thể gặp quanh năm, nhưng có xu hướng tăng cao từ tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 12 hàng năm, thường gặp ở trẻ dưới 5 t.uổi.
Bác sĩ Trần Ngọc Lưu cho biết: Các dấu hiệu của bệnh tay chân miệng để giúp người nhà sớm nhận biết con em mình mắc bệnh, gồm: Sốt (nhẹ đến cao), loét miệng, nổi hồng ban mụn nước, các vị trí thường gặp là: Lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, khuỷu, mông.
Bệnh tay chân miệng có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng ở não bộ như viêm não, viêm thân não, viêm não tủy, viêm màng não, hay các biến chứng khác về tim mạch và hô hấp. Đây là các biến chứng rất nguy hiểm, có thể t.ử v.ong nhanh nếu không được xử lý kịp thời.
Vì vậy, bác sĩ Lưu khuyến cáo các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đến khám tại các cơ sở y tế khi phát hiện các dấu hiệu của bệnh. Đặc biệt, cần theo dõi tái khám và chú ý các biểu hiện nghi ngờ của các biến chứng như:
– Sốt cao liên tục khó hạ.
Dấu hiệu nhận biết sớm trẻ mắc bệnh tay chân miệng
– Giật mình nhiều (> 3 lần/giờ hoặc 2 lần/30 phút).
– Run chi, đi loạng choạng.
– Co giật.
– Nôn ói nhiều.
– Thở nhanh, thở mệt.
– Tím tái.
– Lơ mơ, hôn mê.
Do chưa có vaccine để phòng ngừa bệnh tay chân miệng, vì thế phụ huynh có thể phòng ngừa cho trẻ bằng cách hạn chế tiếp xúc với người bệnh. Nếu trẻ mắc bệnh thì nên cho trẻ nghỉ học để tránh lây cho các bạn cùng lớp. Luôn giữ vệ sinh môi trường sống, khử khuẩn bề mặt tiếp xúc và đồ chơi của trẻ. Thường xuyên rửa tay và nhắc nhở trẻ rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Người lớn nên rửa tay bằng xà phòng sau khi thay quần áo, tã, chăm sóc trẻ, cũng như xử lý phân, dịch tiết… bác sĩ Lưu nhắc nhở thêm.
Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người do một nhóm siêu vi đường ruột.
Số ca mắc tay chân miệng tại TP Hồ Chí Minh có xu hướng giảm
Theo số liệu thống kê mới nhất của Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh, tính từ đầu năm đến 20/11/2023, 20 tỉnh/thành phố khu vực phía Nam ghi nhận 124.345 ca mắc tay chân miệng. Trong đó, số ca mắc ghi nhận tại Thành phố Hồ Chí Minh là 44.467 ca, chiếm 35,7%, còn lại là các bệnh nhi bị tay chân miệng đến từ các tỉnh, thành phố khác, chiếm 64,3%.
Theo số liệu từ 3 bệnh viện nhi của thành phố, từ ngày 1/8/2023 đến 31/10/2023, TP Hồ Chí Minh tiếp nhận điều trị cho 4.392 trẻ có địa chỉ tại các tỉnh, thành phố khác (chiếm 70% số ca bệnh nhập viện điều trị).
Trẻ nhập viện đến từ 56 tỉnh, trong đó 10 tỉnh thành có số lượng nhập viện cao nhất gồm: Long An, T.iền Giang, An Giang, Đồng Nai, Đồng Tháp, Tây Ninh, Bình Thuận, Bình Dương, Cần Thơ, Bình Phước.
Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh nhận định, diễn biến dịch bệnh tay chân miệng của khu vực miền Nam có sự khác biệt so với các năm trước đây. Các năm trước dịch bệnh tay chân miệng sau khi đạt đỉnh sẽ giảm dần.
Tuy nhiên, trong năm 2023 số lượng ca bệnh đạt đỉnh vào tuần 23 đến 31 rồi giảm chậm, sau đó tăng lại vào các tuần 41 đến 43. Sau tuần 43 tình hình dịch tiếp tục giảm chậm, nhưng số ca mắc cao hơn so với cùng kỳ năm 2022. Trong hai tuần 46 và 47 bệnh tay chân miệng có xu hướng giảm tại Thành phố Hồ Chí Minh và cả khu vực miền Nam.
Cụ thể, trong tuần 47 (từ ngày 20 – 26/11/2023), số trường hợp mắc bệnh ở Thành phố Hồ Chí Minh là 1.021, giảm 40,5% so với trung bình 4 tuần trước. Số ca bệnh giảm, số nhập viện theo đó cũng giảm theo. Mặc dù giảm số lượng nhưng số ca nhập viện có địa chỉ ở các tỉnh thành khác vẫn duy trì ở mức gần 70%. Trong đó, riêng các ca bệnh nặng chuyển từ tỉnh, thành khác đến chiếm gần 85%.
Nhận định tình hình dịch còn kéo dài, Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị các tỉnh thành khu vực phía Nam cần tiếp tục tăng cường hoạt động phòng chống dịch bệnh tay chân miệng; Sở y tế các tỉnh, thành cần nâng cao năng lực điều trị tại địa phương, đặc biệt là bệnh viện tuyến cuối của tỉnh, để bệnh nhi có thể được điều trị sớm nhất và thuận tiện nhất. Bên cạnh đó, các tỉnh, thành cũng lưu ý tăng cường truyền thông đến người dân về khả năng tiếp nhận điều trị bệnh tay chân miệng của bệnh viện tuyến tỉnh, để người dân an tâm điều trị tại địa phương.
